Het gesprek met je arts

Palliatieve zorg begint meestal met een gesprek met je arts. Je arts is (eind)verantwoordelijk voor de medisch zorg. Hij of zij bespreekt jouw situatie met je en als je dat wilt ook met jouw naasten. De arts zal het je vertellen als je niet meer kunt genezen en de behandeling van je ziekte medisch gezien niet langer zinvol is. Of als je overlijden dichterbij komt. Jij of jouw naasten kunnen hier ook zelf naar vragen.

Misschien moet je belangrijke en moeilijke beslissingen nemen. Belangrijk bij het nemen van moeilijke beslissingen is dat je goed geïnformeerd bent. Daarvoor is ook het gesprek met je arts. Bedenk vooraf of je iemand wilt meenemen naar het gesprek. Om samen te luisteren, vragen te stellen en dan samen met jouw arts beslissingen te nemen.

Op welk moment?

Het moment om over palliatieve zorg te praten met je arts, is er zodra je hierover wilt praten. Dat kan eerder zijn dan het moment waarop je arts hierover begint. Een arts gaat in gesprek over palliatieve zorg:

• Als je ziekte levensbedreigend wordt of als je gezondheid sterk achteruit gaat.
• Als je geheugen minder wordt, bijvoorbeeld bij dementie of door medicijnen.
• Als je niet meer beter wordt. Of het doel van de behandeling verandert van genezen naar de voor jou best haalbare kwaliteit van leven.
• Als je ongeneeslijk ziek bent en je wilt stoppen met eten en drinken om eerder te sterven.

Waar praten jullie over?

• De arts vertelt hoe jouw ziekte zich kan ontwikkelen en wat je daar van kan merken. Dit is belangrijke informatie die jou helpt om beslissingen te nemen. En welke behandelingen zijn nog mogelijk en welke niet.
• Je praat over hoe het met je gaat, waar je je zorgen over maakt, wat je belangrijk vindt, waar je wilt sterven en wat je wensen zijn voor jezelf en voor je naasten. Wat heb je nodig om zo prettig mogelijk te leven? Welke wensen heb je nog? Wat zijn voor jou belangrijke waarden? Zo kun je samen met jouw arts beslissingen nemen die bij jou passen.
• Vertel je arts hoe en met wie je beslissingen wilt nemen. Wie is jouw vertegenwoordiger.
• In het gesprek kijk je samen vooruit en maak je afspraken. Het is verstandig deze afspraken op te schrijven.

Een wilsverklaring

In een wilsverklaring schrijf je welke medische behandelingen je wel of juist niet wilt aan het einde van je leven. Heb je een schriftelijke wilsverklaring? Breng je arts op de hoogte. Heb je geen schriftelijke wilsverklaring? Denk dan op tijd na of je jouw wensen wilt vastleggen over wel of geen medische behandeling. En over wie voor jou beslist als je het zelf niet meer kunt. Ook jouw arts kan met je meedenken over het vastleggen van (niet) behandelwensen in een wilsverklaring.

Het is belangrijk dat jouw arts precies begrijpt wat er in je wilsverklaring staat en wat je ermee bedoelt. Dat geldt ook voor een schriftelijk euthanasieverzoek. Praat hierover met jouw arts.

Let op: jouw arts volgt niet altijd de wensen in jouw wilsverklaring. Bijvoorbeeld als je arts twijfelt of je wensen nog actueel zijn. Ook zal je arts jou niet behandelen als de behandeling medisch zinloos is. En je arts volgt altijd de wet en regels. Zoals de regels die horen bij euthanasie. Je arts is nooit verplicht om euthanasie uit te voeren. Ook niet als je een euthanasieverzoek op papier hebt gezet.

Verandert je situatie? Of verandert je mening?

Je kunt altijd op een besluit of afspraak terugkomen. Ook als je je besluit hebt vastgelegd in een wilsverklaring. Bespreek dit met jouw arts en naasten. En pas zo nodig je wilsverklaring aan.

Let op: Het is verstandig om regelmatig je wilsverklaring na te lopen. Ook als er niets verandert in je situatie of je mening. Zo voorkom je dat je arts en/of vertegenwoordiger gaat twijfelen over wat in je wilsverklaring staat en of dat de zorg is die nu bij jou past.

Als je zelf het gesprek niet (meer) kunt voeren

Zijn er wensen die je niet hebt besproken en kun je jouw wensen niet (meer) duidelijk maken? Bijvoorbeeld bij dementie, een ernstige beroerte of door medicijnen. Jouw arts controleert dan wie jouw vertegenwoordiger is. Als jezelf geen beslissingen (meer) kunt nemen, dan neemt je arts samen met jouw vertegenwoordiger deze beslissingen in lijn met jouw wensen.

Taalproblemen

Als je de Nederlandse taal niet voldoende spreekt, laat je dan ondersteunen bij de gesprekken met jouw arts. Let op: een tolk wordt niet door de zorgverzekering vergoed.